6 şapkalı düşünme tekniği ne demek?
6 Şapkalı Düşünme Tekniği
6 Şapkalı Düşünme Tekniği, Edward de Bono tarafından geliştirilmiş, bir grup insanın bir konu üzerinde daha verimli ve eksiksiz düşünmesini sağlamak amacıyla kullanılan bir yöntemdir. Amaç, düşünme sürecini farklı açılardan ele alarak, tek taraflı veya duygusal yaklaşımların önüne geçmektir. Her bir şapka, farklı bir düşünce tarzını temsil eder ve katılımcılar sırayla bu şapkaları "takarak" konuyu o perspektiften değerlendirirler.
Şapkalar ve Anlamları:
- Beyaz Şapka: Tarafsız ve objektif düşünmeyi temsil eder. Olgular, veriler, bilgiler ve kanıtlar üzerine odaklanılır. Bilgi toplama ve analiz etme sürecini kapsar.
- Kırmızı Şapka: Duygusal ve sezgisel düşünmeyi temsil eder. Duygular, hisler, önseziler ve içgüdüler ifade edilir. Açıklama veya gerekçe sunulmadan, düşünceler olduğu gibi paylaşılır. Duygu analizi bu şapka altında önemlidir.
- Siyah Şapka: Eleştirel ve dikkatli düşünmeyi temsil eder. Riskler, tehlikeler, olası sorunlar ve zayıflıklar değerlendirilir. Neden bir şeyin işe yaramayabileceği üzerine odaklanılır. Risk analizi önemlidir.
- Sarı Şapka: İyimser ve yapıcı düşünmeyi temsil eder. Fırsatlar, faydalar, avantajlar ve olumlu sonuçlar değerlendirilir. Neden bir şeyin işe yarayabileceği üzerine odaklanılır. Fırsat analizi bu şapka altında değerlendirilir.
- Yeşil Şapka: Yaratıcı ve yenilikçi düşünmeyi temsil eder. Yeni fikirler, alternatifler, olasılıklar ve çözümler üretilir. Alışılmışın dışında düşünmeye teşvik eder. Yaratıcılık ve İnovasyon kavramları bu şapka için önemlidir.
- Mavi Şapka: Süreci yöneten ve kontrol eden düşünmeyi temsil eder. Düşünme sürecini planlar, organize eder, özetler ve sonuçları değerlendirir. Diğer şapkaların kullanımını yönlendirir. Proje yönetimi bu şapka altında önemlidir.
Tekniğin Faydaları:
- Daha kapsamlı ve dengeli düşünmeyi sağlar.
- Farklı bakış açılarının anlaşılmasını kolaylaştırır.
- Duygusal engelleri aşmaya yardımcı olur.
- Yaratıcılığı ve yenilikçiliği teşvik eder.
- Karar alma sürecini iyileştirir.
- İletişimi ve işbirliğini geliştirir.
- Problem çözme yeteneğini geliştirir.
Bu teknik, beyin fırtınası gibi diğer yöntemlerle birlikte de kullanılabilir.